Nằm trong quần thể danh thắng Tràng An nổi tiếng của tỉnh Ninh Bình, nhưng chỉ vài năm trở lại đây, vườn chim Thung Nham mới được khách phương xa biết đến nhiều. Từ thành phố Ninh Bình chúng tôi đi khoảng gần chục cây số là tới Tam Cốc – Bích Động. Từ chùa Bích Động đi thêm 4 cây số nữa thì tới Thung Nham, vùng lõi của Tràng An.
Thung Nham, thắng cảnh yên ả ở Ninh Bình
Cuối tháng Chín, nhiều nơi ở miền Bắc còn nóng bức nhưng tại Thung Nham, không khí đã mát mẻ và rất trong lành. Là một quần thể núi rừng, hang động, sông nước thơ mộng nhưng Thung Nham nổi tiếng vì đây là nơi cư trú và sinh sống của rất nhiều loại chim như cò, vạc, diệp, le le, mòng két, chích chòe lửa, sáo đá…, có cả hai loài chim quý hiếm được ghi trong sách đỏ là hồng hạc và phượng hoàng. Cũng như nhiều điểm du lịch ở Tràng An, dạo chơi Thung Nham lý thú nhất là bằng chiếc thuyền nhỏ chầm chậm trôi giữa vùng non xanh nước biếc.
Khung cảnh yên bình ở Thung Nham
Được bao bọc bởi những dãy núi đá phủ rừng xanh um tùm, vào những ngày mùa thu, khi mặt trời chưa lên cao, từng lớp sương mù lãng đãng ôm ấp vạn vật khiến Thung Nham đẹp mơ màng như tiên cảnh. Mùa thu cũng là mùa lý tưởng nhất cho các du khách thích ngắm chim chóc bởi vì lúc này tiết trời se lạnh, các loài chim sẽ kiếm ăn gần và về tổ sớm hơn. Trong mùa xuân mùa hè, du khách thường phải ở lại đến chiều tối mới chứng kiến được khung cảnh hàng ngàn cánh chim bay về đậu kín cả một vùng ngập nước rực đỏ lên dưới ánh hoàng hôn.
Du khách đi thuyền ngắm chim chóc. Ảnh: Xuân Lâm
Thung Nham trong sương mù sáng mùa thu
Thời gian gần đây, du khách đến Thung Nham thường nghỉ lại qua đêm vì ở đây đã có khu du lịch với nhà sàn ấm cúng và phục vụ nhiều món ăn địa phương hấp dẫn như dê núi, lợn cắp nách, gà đồi, cá hồ ăn với măng rừng, rau rừng. Buổi sớm mai, nhiều du khách thích bơi thuyền đến khu vực thung lũng, nơi có một vùng cỏ cây hoa lá thơ mộng và đặc biệt có cả những khóm lan rừng đầy màu sắc. Khi mặt trời lên cao, chúng tôi háo hức vào khu rừng nguyên sinh để chiêm ngưỡng sự đa dạng của hệ động, thực vật.
Màu xanh ở Thung Nham
Một góc hoang sơ còn ít người đặt chân đến
Chưa hết, Thung Nham còn một loạt hang động hoang sơ khá hấp dẫn. Để chinh phục động Vái Giời, du khách phải vượt qua 439 bậc đá mới lên tới cửa động. Nằm trên một ngọn núi cao, động này rộng khoảng 5.000 mét vuông với ba tầng động, mỗi tầng có rất nhiều măng nhũ đá lung linh huyền ảo được ví như Trần gian, Địa ngục và Thiên đường. Tương truyền nơi đây người xưa đã lập đàn tế Trời để cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Cách đó không xa là hang Bụt, một hang đá tự nhiên dài 500m. Nơi rộng nhất hang rộng tới 70m, trần hang cao khoảng 30m. Hang Bụt cũng có hệ thống nhũ đá lung linh kỳ ảo. Đặc biệt trong hang có hình ông Bụt như đang hiện hữu ngồi bên cạnh dòng sông ngầm để ban tặng những điều may mắn và tốt lành cho du khách. Điểm thú vị nhất của hang Bụt đó chính là trong hang không có hệ thống đèn, khách du lịch và hướng dẫn viên sẽ cầm đèn pin để tham quan.
Tiếp theo là động Tiên Cá dài hơn 1.500m, có hệ thống nhũ đá rất đẹp, rất nhiều hình dạng tinh xảo. Trải qua hàng triệu năm thiên nhiên kiến tạo, nơi đây còn lưu truyền lại một câu chuyện về một nàng Tiên Cá hóa đá. Cuối cùng là động Thủy Cung chiều dài 700m cũng có hệ thống nhũ đá đẹp lung linh huyền ảo được ví như một cung điện ở dưới nước vô cùng nguy nga và tráng lệ.
Nhũ đá trong hang Vái Giời
Nằm trong vùng đất của vua Đinh Tiên Hoàng xưa nên Thung Nham còn lưu giữ nhiều thắng cảnh gắn với các truyền thuyết về nhà Đinh như động Ba Cô, cây Đa Di Chuyển, cây Duối Ngàn Năm. Cây Đa Di Chuyển đứng tồn tại sừng sững giữ núi rừng Thung Nham đã cả ngàn năm qua và ba lần dịch chuyển quanh ngôi đền cổ. Các nhà khoa học, các nhà chuyên môn đánh giá mỗi bước dịch chuyển của cây kéo dài hơn 300 năm. Còn cây Duối Ngàn Năm tương truyền là cũng có từ thời vua Đinh, đặc biệt hơn nữa cây mọc hoàn toàn trên một tảng đá lớn và được đánh giá là cây duối cổ thụ có hình dáng đẹp bậc nhất Việt Nam…
